Новости IT и хостинга

Изрaильдeгі Тeль-Aвив унивeрситeтіні&#1187 &#1171aлымдaры дaмы&#1171aн тexнoлoгияны пaйдaлaнa oтырып, aдaм ж&#1199рeгін 3D-принтер ар&#1179ылы басып шы&#1171арды. 15 с&#1241уірде &#1241лемдік БА&#1178 &#1257кілдері б&#1201л жа&#1187алы&#1179 туралы жарыса жазды. Осы&#1171ан дейін де адамны&#1187 дене м&#1199шесіні&#1187 к&#1257шірмесін жасау&#1171а &#1201мтыл&#1171ан &#1171алымдар бол&#1171ан. Біра&#1179 адамны&#1187 басты органы болып саналатын ж&#1199ректі израильдік &#1171алымдар тек &#1201&#1179састырып емес, шынайы адамны&#1187 а&#1171засыны&#1187 тінін пайдаланып жаса&#1171ан екен.

Медицина &#1171ылымына жа&#1187алы&#1179 &#1241келген осы зерттеу жайлы Tengrinews.kz тілшісі шолу жасады.   

Видеодан скриншот

3D-принтер басып шы&#1171ар&#1171ан т&#1201&#1187&#1171ыш ж&#1199рек пе?

&#1240лемні&#1187 б&#1199кіл &#1171алымдары 3D-принтерді &#1179олданып адам м&#1199шелерін жасап шы&#1171ару&#1171а к&#1199ш ж&#1201мсап ж&#1199р. М&#1201ны&#1187 т&#1201&#1187&#1171ыш эксперимент емес екенін айта кетейік, себебі шетелдік БА&#1178 осы&#1171ан дейін Швейцария зерттеуші &#1171алымдарыны&#1187 да 3D-принтер ар&#1179ылы ж&#1199рек жасап шы&#1171ар&#1171аны жазыл&#1171ан еді. Біра&#1179 ол ж&#1199рек силиконнан жасал&#1171ан. Олар ж&#1199ректі жасап шы&#1171ару &#1257те &#1179иын екенін м&#1241лімдеген.

Біра&#1179 со&#1171ан &#1179арамастан, Израиль зерттеушілері 2,5 сантиметрлі адам ж&#1199регін жасап отыр. Сонды&#1179тан адамны&#1187 а&#1171за м&#1199шесін айна-&#1179атесіз к&#1257шіріп жасау ар&#1179ылы дайындал&#1171ан б&#1201л органды т&#1201&#1187&#1171ыш деуге толы&#1179 негіз бар. 

REUTERS/Amir Cohen

Ж&#1199рек емделушіні&#1187 май жасушасынан алынып жасал&#1171ан. Кейін б&#1201л жасушаларды &#1171алымдар ба&#1171ана жасушасына айналдыр&#1171ан. &#1178олдан жасал&#1171ан б&#1201л а&#1171за да расымен адамны&#1187 ж&#1199регі секілді со&#1171ады екен. &#1170алымдарды&#1187 с&#1257зінше б&#1201л ж&#1199ректі адам а&#1171засы &#1179абылдайды. Себебі ол адамны&#1187 &#1257з жасушасынан т&#1201рады. Б&#1201л а&#1171за да адам ж&#1199регі секілді &#1179ан тамырларынан, тіндерді біріктіруші коллаген а&#1179уызынан ж&#1241не биологиялы&#1179 молекуладан т&#1201рады екен.

«Адам ж&#1199регін толы&#1179тай алмастыра алмайды»

&#1170ылыми журналда&#1171ы м&#1241лімет бойынша, б&#1201л ж&#1199ректі жасап шы&#1171ару &#1199шін 3D — принтерді&#1187 сиясы ретінде «адамны&#1187 гидрогелі» &#1179олданыл&#1171ан. Сия адамны&#1187 денесінен алын&#1171ан майлы тіннен т&#1201рады. Ж&#1199ректі басып шы&#1171ару&#1171а 3D-принтер 3,5 са&#1171ат ж&#1201мса&#1171ан екен. Т&#1241жірибені жасау барысында &#1171алымдар онда&#1171ан ж&#1199ректі басып шы&#1171ар&#1171ан.

Енді &#1171алымдар оларды жануарларды&#1187 а&#1171засына ауыстырып орналастырауды жоспарлап отыр. Осылайша мамандар оны&#1187 кемшіліктерін аны&#1179тайтын болады. Б&#1201&#1171ан &#1179арамастан, мамандар жасанды ж&#1199ректі&#1187 адам а&#1171засында&#1171ы ж&#1199рек секілді со&#1171атынын м&#1241лімдеді. Ендігі кезекте зерттеушілер оны&#1187 жасаушаларыны&#1187 т&#1201ра&#1179ты &#1179ызмет жасауын &#1179ада&#1171алаумен айналысады. Сондай-а&#1179 мамандар м&#1201ндай ж&#1199рек адамны&#1187 ж&#1199регін толы&#1179тай алмастыра алмайтынын м&#1241лімдеді.

Ж&#1199рек авторлары не дейді?

Осы зерттеуді&#1187 басты маманы Тал Двир басып шы&#1171арыл&#1171ан адамны&#1187 басты а&#1171засы жайлы мынадай м&#1241лімдеме жасады:

«Б&#1201л адам ж&#1199регін алдымен жобасын жасап, кейін оны ж&#1199рек ретінде жасушалармен, &#1179ан тамырларымен, &#1179арыншасымен ж&#1241не камерамен жасап шы&#1179&#1179ан ал&#1171аш&#1179ы о&#1179и&#1171а». 

Оны&#1187 с&#1257зінше, б&#1201л ж&#1199рек нау&#1179асты&#1187 а&#1171засымен биологиялы&#1179 т&#1201р&#1171ыда с&#1241йкес келеді. Осылайша а&#1171заны&#1187 б&#1201л ж&#1199ректі &#1179абылдауына &#1199лкен &#1241серін тигізеді. Біра&#1179 сына&#1179 ретінде ж&#1199рек тек жануарлар&#1171а &#1179олданылады. &#1170алым басылып шы&#1179&#1179ан а&#1171заны адам денесіне орналастыру&#1171а &#1241лі тым ерте екенін м&#1241лімдеді. 

«Осындай ша&#1171ын а&#1171заны басып шы&#1171ару &#1199шін миллионда&#1171ан жасушалар &#1179олданыл&#1171ан. Ал шынайы ж&#1199ректі&#1187 к&#1257леміндей а&#1171заны басып шы&#1171ару&#1171а миллиардта&#1171ан жасуша ж&#1201мсалады. Зерттеулер о&#1187 н&#1241тижесін беріп жатса ж&#1199ректі&#1187 кейбір б&#1257ліктерін басып шы&#1171арып, оны адамны&#1187 ж&#1199регіндегі жарамсыз б&#1257ліктерімен алмастыру&#1171а болады», — дейді Тал Двир.

Осылайша &#1171алымдар б&#1201л зерттеу о&#1187 н&#1241тиже к&#1257рсетіп жатса, болаша&#1179та кез келген адамны&#1187 а&#1171засын басып шы&#1171ару ар&#1179ылы донорлы&#1179 к&#1257мектен де тиімді т&#1241сілді &#1179олдану&#1171а болатынын м&#1241лімдеді. Алайда б&#1201л &#1199шін 10 жылдан аса уа&#1179ыт &#1179ажет екен.

Еске салайы&#1179, 2018 жылы Американы&#1187 &#1171алымдары 3D-принтерді &#1179олдану ар&#1179ылы ая&#1179тары жо&#1179 африкалы&#1179 ба&#1179алар&#1171а ая&#1179 басып шы&#1171ар&#1171ан. Ол кезде &#1171алымдар кремниді &#1179олдан&#1179ан еді. Н&#1241тижесінде 9 айды&#1187 к&#1257лемінде оларды&#1187 &#1179ан тамырлары мен с&#1199йек тіндері &#1179алпына келген. Біра&#1179 ба&#1179аларды&#1187 табандары таби&#1171и т&#1199рде &#1179алыптаспа&#1171ан болатын.